آیا لیراگلوتید می تواند از ابتلای کودکان به دیابت نوع 2 جلوگیری یا پیشرفت آن را کند نماید؟

16دسامبر 2019- تا زمان تصویب اخیر لیراگلوتید برای معالجه ی کودکان و نوجوانان مبتلا به دیابت نوع 2 ، محققانی مانند دکتر سونیا کاپریو، از کاهشعملکرد سلولهای بتا در کودکان مبتلا به دیابت نوع 2، علیرغم درمان با متفورمین سردر گم شده بودند و نمی دانستند درمان با متفورمین را با چه دارویی جایگزین کنند.

دکتر کاپریو، متخصص غدد درون ریز کودکان در دانشگاه Yale؛ در کنگره جهانی سالانه مقاومت به انسولین، دیابت و بیماری های قلبی و عروقی گفت: وضعیت کودکان تحت درمان با متفورمین خوب نبود، مثل این بود که آنها با آب معالجه می شدند. به عنوان مثال، در مطالعه یTODAY (گزینه های درمانی دیابت نوع 2 در نوجوانان و جوانان) که در سال 2004 ثبت نام آن آغاز شده بود، 699 بیمار 10 تا 17 ساله ی مبتلا به دیابت نوع 2 با متفورمین (1000 میلی گرم ، دو بار در روز) برای دستیابی به سطح هموگلوبین A1c کمتر از 8٪ تحت درمان قرار گرفتند و سپس در این مطالعه به طور تصادفی درمان با متفورمین به تنهایی، یا متفورمین همراه با روزیگلیتازون (4 میلی گرم ، دو بار در روز) یا یک برنامه مداخله ای شیوه زندگی با تمرکز بر کاهش وزن از طریق اصلاح رفتارهای غذایی و فعالیتی، ادامه و بررسی شد(ژورنال پزشکی نیوانگلند سال 2012،جلد 366، صفحات 2247 تا 2256).

طی مدت 11 ماه ، محققان دریافتند كه 46٪ از كودكان از این معالجات نتایج دلخواه را دریافت نکردند. دکتر کاپریو از محققان این مطالعه، گفت: بدترین گروه در این مطالعه، گروه تحت درمان با متفورمین بود. بچه ها به هیچ وجه به این دارو پاسخ نمی دادند. وضعیت حدود 52٪ از کودکان با استفاده از متفورمین بهبود نیافت- متفورمین داروی کلاسیکی است که همه ی ما در هنگام تشخیص دیابت نوع 2 در کودکان، برای آنها تجویز می کنیم.

یافته های مطالعه پیگیری TODAY2، نشان داد که این بیماران جوان مستعد وقایع جدی مرتبط با دیابت از جمله حملات قلبی، بیماری مزمن کلیوی، بیماری شبکیه، نوروپاتی و عوارضی در فرزندان حاصل از بارداری خود هستند.

علاوه بر این، نتایج حاصل از مطالعه یRISE (احیای ترشح انسولین) در مورد داروهای كودكان نشان داد در جوانانی با اختلال تحمل گلوكز یا دیابت نوع 2 كه اخیراً تشخیص داده شده است، 3 ماه درمان با انسولین گلارژین و به دنبال آن 9 ماه متفورمین و یا 12 ماه متفورمین به تنهایی، کاهش پیشرونده ی عملکرد سلولهای بتا را متوقف نمی کند( Diabetes Care.سال 2018، جلد 41، صفحات 1717 تا 1725  ).

دکتر کاپریو، یکی از محققان این مطالعه، گفت: یکی از ویژگی های منحصر به فرد مطالعه ی RISE این است که ما برای اندازه گیری ترشح انسولین و حساسیت به انسولین، در هنگام درمان با این داروها از تکنیک های بسیار پیچیده ای استفاده کردیم و دریافتیم که سلولهای بتای افراد شرکت کننده به متفورمین و سایر درمانها پاسخ نمی دهند، اما سؤال این است كه چرا؟

با وجود این یافته ها، در دستورالعمل های اجماعی سال 2018 از طرف انجمن دیابت آمریکا برای مدیریت دیابت شروع شده در جوانی(Diabetes Care.2018سال :، جلد 41، صفحات 2648 تا 2668 ) بر تجویز متفورمین دو بار در روز، برای جوانان مبتلا به دیابت که به تازگی این بیماری در آنها تشخیص داده شده و سطح هموگلوبین آنها کمتر از 8.5 درصد است، تاکید شده بود. وی گفت: من استدلال می كنم كه درمان با متفورمین برای این افراد موثر نیست. ما به روش های بهتری برای درمان [این بیماران] نیاز داریم زیرا آنها به سرعت بسوی عوارض دیابت پیش می روند.

در مطالعهEllipse ، که یک مطالعه ی مهم چند مرکزی تصادفی بود، تأثیر لیراگلوتید،- یکی از آگونیست گیرنده پپتید-1 شبه گلوکاگون-، بر کودکان و نوجوانان مبتلا به دیابت نوع 2 ارزیابی شد( N Engl J Med.2019;381:637-46).

محققان، به سرپرستی دکتر William V. Tamborlane، رئیس بخش غدد درون ریز کودکان در دانشگاه Yale، 135 بیمار را بصورت تصادفی در دو گروه: 66 نفر برای دریافت لیراگلوتید بصورت تزریق زیر جلدی (حداکثر 1.8 میلی گرم در روز) و 69 نفر در گروه دارونما برای یک دوره ی 26 هفته ای، دو سو کور و به دنبال آن یک دوره ی اضافه ی 26 هفته ای با برچسب باز، تقسیم کردند. در طی این آزمایشات، تمام بیماران متفورمین دریافت می کردند. بیش از نیمی از شركت كنندگان در این مطالعه زن بودند(62 درصد)، میانگین سنی آنها 15 سال ، 65 درصد سفید پوست، میانگین شاخص توده بدنی 33.9 كیلوگرم بر متر مربع ، میانگین گلوكز ناشتای آنها 8/8 میلی مول در لیتر و میانگین HbA1c آنها برابر با 7.8درصد بود.

در 26 هفته ی اول، میانگین HbA1c آنها با لیراگلوتید 0.64 درصد کاهش، اما با دارونما 0.42 درصد افزایش یافته بود، که اختلاف آن −1.06  درصد (P کمتر از 001) بود.در هفته ی 52، این اختلاف به 1.30 − درصد افزایش یافت.

دکتر کاپریو گفت: همچنین در بیماران تحت درمان با لیراگلوتید کاهش معنی داری درBMI z[1] حاصل شد، که مهم است. این دارو بر وزن که عامل اصلی بروز دیابت نوع 2 در جوانان است، تأثیر می گذارد. این یک موفقیت چشمگیر است زیرا کاهش وزن در نوجوانان چاق به سختی قابل دستیابی است، همانطور که در مطالعه ی TODAY نشان دادیم.

تعداد عوارض جانبی گزارش شده توسط بیماران در گروههای درمانی و دارونما مشابه بود (به ترتیب 85٪ و 81٪) ، اما میزان کلی عوارض جانبی و عوارض جانبی دستگاه گوارش با لیراگلوتید بیشتر بود.

وی گفت: من فقط برای كاهش وزن از لیراگلوتید استفاده می كنم زیرا من عمدتاً بچه های زیادی را مشاهده می كنم كه چاق هستند. بسیاری از کودکان به دلیل اثرات این دارو بر دستگاه گوارش، این دارو را تحمل نمی کنند. من فکر می کنم کاهش وزن می توانست بهتر باشد اگر محققان از دوز 1.8 میلی گرمی لیراگلوتید که برای درمان بزرگسالان توصیه می شود، استفاده می کردند.

به گفته ی کاپریو، متوسط قند خون ناشتای شرکت کنندگان که برابر با 6.1 میلی مول در لیتر بود، دلیل اصلی استفاده از دوز پایین تر لیراگلوتید است. در همان زمان، داده های غلظت لیراگلوتید میزان بالایی از عدم سازگاری را نشان داد، که در این جمعیت انتظار می رفت. دکتر کاپریو گفت: این یک مشکل بزرگ است که ما در درمان کودکان با آن روبرو هستیم. بعضی از آنها از رژیم دارویی تبعیت نمی کنند. مقدار زیادی از این داروها بطور منظم مصرف نمی شوند و این اتفاق در مورد بیماران در این گروه سنی رخ می دهد.

دکتر کاپریو گفت: بالاخره، ما دارویی در دست داریم که به کودکان و نوجوانان کمک می کند تا دیرتر به عوارض دیابت مبتلا شوند. وی گفت: من فکر می کنم یک دوره ی جدید برای درمان دیابت در این گروه سنی آغاز شده است. من امیدوارم که مهار کننده های لیراگلوتید و یا شاید SGLT2، بتوانند شروع دیابت نوع 2 را در کودکان به تأخیر بیاندازند. ما در این مورد تحقیقاتی را انجام خواهیم داد. من فکر نمی کنم که کاهش وزن و رفع نگرانی های مرتبط با آن بدون مصرف دارو، متأسفانه امکان پذیر باشد.

دکتر کاپریو از ارتباط مالی خود با صنایع داروسازی هیچ صحبتی نکرده است.

منبع:

https://www.medscape.com/viewarticle/922716